A unificación de criterios e a coordinación de esforzos destes tres organismos permitiu a mellora progresiva dos protocolos aplicados.

• ROAGA-Seguimento dos encoros da Demarcación Galicia Costa.Control continuo de todos os encoros destinados de forma directa ou indirecta a abastecemento co obxectivo de realizar unha detección temperá da aparición das cianobacterias. A periodicidade dos controis ven determinada polas características e dinámica de cada encoro así como pola meteoroloxía.
• Aguas de Galicia. Detección de indicios de proliferación nos encoros e comunicación de resultados as empresas xestoras do abastecemento e a Consellería de Sanidade.
• Conselleria de Sanidade.Vixilancia sanitaria dos abastecementos de augas de consumo humano.
  Establecemento de controis de presenza de cianotoxinas por parte dos xestores. No caso de detectarse, activación dos tratamentos para a eliminación de microcistina previstos para cada abastecemento.
  Supervisión de todos estes procedementos.

Novo Protocolo de Seguimento e Control

 
No ano 2007 o ROAGA elaborou un Protocolo de Seguimento baseado nas directrices da Organización Mundial da Saúde e a Universidade Autónoma de Madrid. Dito protocolo que establecía tres niveis de actuación (Vixilancia, Alerta 1 e Alerta 2) foi modificado e simplificado no 2012.

Son varias as razóns que xustifican e motivan esta modificación:

1. Os recontos de cianobacterias estimadas nas análises non sempre reflicten os aumentos ou descensos reais da cianobacteria no encoro. As correntes, o vento, e a propia mobilidade das células poden provocar que as cianobacterias se acumulen nun punto, que se dispersen, ou que a concentración aumente moito nunha zona pero diminúa en outra. Polo tanto, os valores rexistrados nas mostraxes poden en algún caso non ser representativos da realidade.
    
2. A clorofila e a concentración de cianobacterias non constitúen unha medida directa do risco da presenza da toxina, son só unha forma de avaliar a dinámica da proliferación.
    
3. O risco potencial da aparición da toxina na auga existe dende que se inicia a proliferación ata o seu remate.

Por estas razóns, establecer tres niveis da alerta en función da clorofila e a concentración de cianobacterias non e sinxelo, e considérase moito más axeitado simplificar o modelo, diferenciando unicamente dúas situacións: “Estado de normalidade” (non existe proliferación e por tanto non existe risco de toxicidade) e “Estado de Alerta” (existencia de proliferación).

A transición a “Estado de Alerta” se produce nas seguintes situacións: 

• a) Concentración de cianobacterias >2000 cel/ml en calquera de os puntos de captación directa existentes no sistema. Dita concentración e o valor mais restritivo que marca a OMS nos seos documentos.
   
• b) Concentración de cianobacterias >50000 cel/ml nos encoros sen captación directa pero situados augas arriba das mesmas.
   
• c) Por criterio de experto, independentemente de que non se alcancen os valores anteriores.

 * Tendo en conta a alta variabilidade destas medidas, para que se produza a transición do Estado de Normalidade a Estado de Alerta, cando o umbro marcado se supera de xeito marxinal, é necesario que a tendencia sexa verificada con al menos dous controis consecutivos.

Cando se detecta o “Estado de Alerta” procédese a dar aviso a Augas de Galicia, que a súa vez se coordina coa Consellería de Sanidade e as empresas xestoras do abastecemento.

Tras isto, o ROAGA-LMAG continúa realizando mostraxes periódicas para seguir a evolución das proliferacións (en base a dinámica da concentración de clorofila e a abundancia das cianobacterias), comunicando a Augas de Galicia calquera outro aspecto que poda ser relevante ao longo do seu desenvolvemento (picos de especial magnitude, etc.) así como o final do episodio cando a proliferación remite.

Resultados do Seguimento de Cianobacterias